1 listopada...

1 listopada, Święto Zmarłych. Ten dzień to dla mnie zawsze czas zadumy, chwili refleksji…i nie chodzi tylko o samo święto, ale ogólną atmosferę jaka panuje dookoła …wszyscy są jakby nieco nieobecni, odrywają się na chwilę od życia codziennego i myślami są przy tych co odeszli… Lubię w tym czasie chodzić na cmentarze. Kolorowo od kwiatów, porządek i unosząca łuna znad palących się zniczy…Lubię patrzeć na groby, czytać inskrypcje, epitafia…

 

Cmentarze to miejskie tereny zieleni otwartej, takie jak parki, zieleńce, bulwary….Zieleń stanowi najczęściej obramowanie cmentarza, a także podkreśla układ przestrzenny, izoluje aleje i tworzy otoczenie grobów. Obecnie istotną rolę odgrywają głównie wysokie drzewa, które kształtują przestrzeń i stanowią dobrą osłonę od wiatrów. Dziś zanosząc kwiaty na groby, czy sadząc je dookoła kierujemy się najczęściej rozsądkiem i wybieramy rośliny charakteryzujące się dużą wytrzymałością, odpornością na niskie temperatury i okresowe susze. Dlatego zwłaszcza na współczesnych cmentarzach spotykamy najczęściej czyściec wełnisty, bylice Stellera, aksamitki czy begonie. Na 1 listopada zanosimy zaś donice z pięknymi, różnokolorowymi chryzantemami…

Nie zastanawiamy się nad tym, że kiedyś rośliny sadzone na cmentarzach, grobach, miały swoją symbolikę, nie były roślinami przypadkowymi…miały wyrażać konkretne emocje i tworzyć nastrój…Jeśli wybierzemy się jeszcze gdzieś na stary cmentarz, i przyjrzymy uważniej drzewom, krzewom, zauważymy, że są to najczęściej konkretne, powtarzające się gatunki roślin: jałowce, cisy, lipy, dęby, bluszcz, paprocie, barwinek…. Dawne nekropolie obsadzane były dookoła drzewami i krzewami ciernistymi ( robiniami akacjowymi, tarninami, głogami) – aby uniemożliwić wychodzenie duchów  zmarłych do świata ludzi, a także by odpędzić złe duchy mogące zakłócić zmarłym wieczny odpoczynek…

 

 

 

Jaka zatem jest symbolika roślin?

Lipy – uważano za drzewa Sądu Ostatecznego oraz świadectwa śmierci męczeńskiej, to także „święte drzewa”, które czuwały nad bezpieczeństwem

Dęby – symbolizowały nieśmiertelność, siłę i moc, często sadzone były na cmentarzach wojskowych jako symbol męstwa, wolności i zwycięstwa

Jałowce – miały chronić przed złymi mocami, sadzono je często przy grobach młodych ludzi

Bukszpany – to symbole życia i śmierci

Bluszcz, barwinek, mahonia – to symbole nieśmiertelności i raju, a także przyjaźni i wierności; jako rośliny zimozielone oznaczały nadzieję na zmartwychwstanie. Bluszcz oplatający groby czy rzeźby symbolizował również trwałą, wierną pamięć o zmarłych.

Wierzba płacząca – jej długie, miękkie gałęzie były uważane za symbol łez oraz smutku i żalu po utracie bliskiej osoby

Brzoza – symbolizowała płaczącą matkę po śmierci syna lub młodą kobietę po utracie ukochanego

Jesion – symbolizował czas i nieśmiertelność. Miał wyrażać połączenie nieba z ziemią, czyli świat żywych ze światem umarłych

Cis – to symbol trwałości i nieśmiertelności

Lilak – to miłość i oddanie

Bratki i niezapominajki – to symbole pamięci o zmarłych

Fiołki – symbolizowały śmierć i pokutę

Konwalie – to zbawienie

Lilie – wyrażały światłość wiekuistą i odpuszczenie win

Trawniki – symbolizowały „boże łąki”

 
Niestety dziś wszystko się zmienia, i w tych „pięknych ogrodach” pojawia się coraz więcej sztucznych kwiatów i roślin, zbyt wiele kamienia…